20 آذرماه سالگرد شهادت حضرت آیت الله دستغیب و همراهانشان گرامی باد.
20 آذرماه سالگرد شهادت حضرت آیت الله دستغیب و همراهانشان گرامی باد.
سیدعبدالحسین دستغیب در سال ۱۲۸۸ شمسی در خانهای کوچک در خیابان احمدی شیراز متولد شد. پدرش سیدمحمدتقی فرزند میرزا هدایتالله از مراجع مشهور فارس، هنگام تولد فرزندش در کربلا به سر میبرد و پس از بازگشت از آنجایی که ولادت این کودک مقارن با شب عاشورای سال ۱۳۳۲ قمری واقع شده بود، نام او را عبدالحسین نهاد.
عبدالحسین تحصیلات مقدماتی را به سرعت به اتمام رساند. در دوازده سالگی پدر را از دست داد و مسؤولیت خانواده برعهده او قرار گرفت. او پس از اتمام دروس سطح، امامت جماعت مسجد باقرخان را عهدهدار شد و به دلیل فعالیتهای تبلیغی مورد آزار دستگاه حاکمه قرار گرفت. پس از گذراندن سالها رنج و مشقت و در کنار آن فقر شدید مادی در سال ۱۳۱۴ شمسی بود که برای ادامه تحصیل راهی نجف شد. دستغیب خود در این باره میگوید: «در زمان رضاخان قلدر ملعون ما را چند بار زندانی کردند و یک دفعه بناشان تبلیغ بود. بعد فشار آوردند که اصلاً باید از روحانیت بیرون بروی و ۲۴ ساعت مهلت دادند که بنده اصلاً خلع لباس کنم و از روحانیت بیرون روم و مسجد و منبری نباشم. به ناچار فرار کردم و رفتم نجف و این هم خواست خدا وسیله خیری شد برای استفاده از محضر بزرگان.»
در نجف در کلاس درس حاج شیخ کاظم شیرازی، آیتالله اصفهانی، حاج سیدمیرزا اصطهباناتی و حاج میرزا علی آقا قاضی طباطبایی حضور یافت و بعد از طی مراحل حوزوی به درجه اجتهاد رسید. پس از مراجعت از نجف، ضمن اقامه نماز جماعت در مسجد جامع عتیق شیراز و ترویج و تبلیغ دین اسلام، به تحصیل و فراگیری علم و دانش ادامه داد و از محضر فقیه و عارف نامی، مرحوم آیتالله حاج شیخ محمد انصاری بهرهمند شد.
در سال ۱۳۲۱ شمسی، به همت او مسجد جامع عتیق شیراز که از بناهای تاریخی است و بیش از هزار سال قدمت دارد، مرمت و بازسازی شد و از ویرانی نجات یافت. از آن زمان به بعد، این مسجد نزدیک به چهل سال به عنوان قطبی مذهبی و تاریخی درآمد. در طی این مدت آیتالله دستغیب، با برپایی مرتب مراسم دعای کمیل، زیارت عاشورا و دعای توسل و بیان دروس اصول عقاید، تفسیر قرآن و اخلاق، این مسجد را به محلی برای تربیت نسلی از جوانان مسلمان و مبارز تبدیل کرد.
همانگونه که خود آیتالله در خاطراتش آورده، مبارزات سیاسی مذهبی وی از دوران رضاخان و مشخصاً از زمان کشف حجاب آغاز شد. تهدیدها و آزار رژیم اما او را از مبارزه منصرف نکرد، چنان که وقتی آیتالله را ممنوعالمنبر اعلام کردند، بر روی زمین نشست و مردم را موعظه میکرد و در پاسخ به اعتراض ماموران حکومتی میگفت که او را از منبر رفتن منع کردهاند، نه از سخن گفتن بر روی زمین.
اوج مبارزات آیتالله دستغیب علیه رژیم پهلوی زمانی بود که رژیم لوایح ششگانه انقلاب شاه و مردم و لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی را مطرح کرد. اعتراض امام خمینی به این سیاستها و جنبشی که بعدها به قیام خونین پانزده خرداد ۱۳۴۲ منجر شد بسیاری از روحانیون و مبارزان مسلمان را به همراهی با امام ترغیب کرد و در این میان آیتالله دستغیب نیز در شیراز فعالیتهایی را سامان داد. اینچنین بود که در ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، بازداشت و به تهران تبعید شد، هرچند پس از مدتی آزاد شد اما در سال ۱۳۴۳، برای دومین بار طعم بازداشت را چشید، به تهران اعزام و زندانی و سپس تبعید شد. با این حال آیتالله دستغیب در دوران تبعید هم به مبارزات خود ادامه داد. در سال ۱۳۵۶، عوامل شاه که از فعالیتهای دستغیب به ستوه آمده بودند، او را مدتی در خانه خود حصر کرده و تحت نظر داشتند. این اقدام با واکنش شدید مردم شیراز مواجه شد و آنان با برگزاری تجمعاتی خواستار رفع حصر از آیتالله شدند. اعتراضاتی که در نهایت به عقبنشینی رژیم منجر شد.
پس از کشتار مردم شیراز در پنجم رمضان ۵۶ که منجر به تعطیلی مسجد جامع این شهر به مدت دو هفته شد، رژیم حکومت نظامی اعلام کرد. در جریان حکومت نظامی آیتالله دستغیب دستگیر و به زندان تهران منتقل شد. در همین دوره زندان بود که آیتالله دستغیب به همراه چهار تن دیگر از علما اعلامیهای صادر و با رد صلاحیت شاه، او را از ادامه سلطنت خلع کرد.
آیتالله دستغیب، پس از پیروزی انقلاب نیز در زمره افراد تاثیرگذار استان فارس بود. او بعد از چندی به نمایندگی از مردم استان فارس در اولین مجلس خبرگان انتخاب شد و در همین ایام بنا به درخواست مردم و به فرمان امام به سمت نماینده امام در استان و امام جمعه شیراز منصوب شد. آیتالله دستغیب همزمان ریاست حوزه علمیه فارس را برعهده داشت و در دوران کوتاه حیات خود بعد از پیروزی انقلاب، توانست مدارس علمیه قوام، هاشمیه و آستانه شیراز را که سالهای طولانی توسط رژیم پهلوی تعطیل شده بود، دوباره دایر کند.
آیتالله دستغیب سرانجام در روز جمعه ۲۰ آذرماه ۱۳۶۰ در حالی که مثل هر هفته راهی محل برگزاری نماز جمعه بود هدف یک حمله تروریستی قرار گرفت. روزنامه اطلاعات فردای آن روز در خبری نوشت: «ساعت ۱۱ و ۳۰ دقیقه صبح دیروز هنگامی که آیتالله سیدعبدالحسین دستغیب نماینده امام در فارس و امام جمعه شیراز از منزل خود واقع در پشت مدرسه علمیه خان، قصد رفتن به میعاد هفتگی یعنی مسجد جامع را داشت، در پیچ دوم منزلشان بر اثر انفجار بمبی قوی، ایشان و پاسداران همراهشان، چند تن از اعضای دفترشان و خانوادهشان و چند عابر شهید و گروهی نیز مجروح شدند. یکی از مجروحین که زنی بنام صغرا قدیری نام دارد و در بیمارستان شیراز بستری است، در این مورد به خبرنگار ما گفت: من از طبقه دوم منزلمان عبور امام جمعه شیراز را تماشا میکردم که ناگهان یک دختر که چادر سیاه به سر داشت، از در یکی از منازل خارج شد و به سوی آیتالله دستغیب دوید و هنگامی که پاسداران قصد جلوگیری از او را داشتند، اظهار داشت نامه دارم که ناگهان، صدای انفجار بلند شد و اجساد قطعه قطعه شده به اطراف پرید. پس از انفجار مردم محل نماز جمعه را ترک کردند و به طرف محل حادثه آمدند و آمبولانسها نیز، جهت حمل شهدا و مجروحان به محل حادثه آمدند. شدت انفجار به حدی بود که بیشتر اجساد قابل شناسایی نبودند و مردم و پاسداران با دست و جارو آثار اندکی را که از شهدا باقی مانده بود، جمعآوری کردند. از شهدایی که تا به حال مورد شناسایی قرار گرفتهاند، میتوان حاج محمدرضا عبداللهی، پاسدار جباری، پاسدار منشی سیدمحمدتقی دستغیب و پاسدار جعفر رفیعی را نام برد. اجساد قطعه قطعه شده بقیه شهدا نیز در بیمارستانهای سعدی، نمازی شیراز نگهداری میشوند و پیکر پاک شهید آیتالله دستغیب در سردخانه بیمارستان نمازی نگهداری میشود. همچنین سر دختری که گفته میشود عامل انفجار بوده در سردخانه بیمارستان شیراز نگهداری میشود. اسامی مجروحان میرزا آقا عربزاده، رضا زارع، محسن شاهانی ۱۲ ساله، فضلالله امیری (طلبه) و صغرا قدیری اعلام شده است. پس از آگاهی مردم و انجام نشدن نماز جمعه، مردم در حالی که به شدت عزاداری میکردند و به سر و روی خود میزدند، از محل برگزاری نماز جمعه و محل حادثه به طرف بیمارستان شهر راهپیمایی کردند و شعار میدادند: منافقین بیحیا، کشتن امام جمعه را رادیو شیراز نیز خطبههای نماز جمعه هفته قبل امام جمعه شهید شیراز را پخش کرد.»
شایان ذکر است در روز چهارشنبه مورخ 20 آذرماه 98 با حضور مردم انقلابی شیراز و جمعی از مسئولان، مراسم گلباران و ادای احترام بر سر مزار این شهید بزرگوار برگزار خواهد شد.